طبق تعریف انجمن بازاریابی آمریکا، مارک، برند یا نمانام، به انگلیسی: (Brand) یک نام، عبارت، طرح، نماد یا هر ویژگی دیگری است که مشخص‌کنندهٔ خدمات یا فروشندهٔ محصولی خاص باشد که به وسیلهٔ آن از دیگر محصولات و خدمات مشابه متمایز می‌گردد. عنوان قانونی برای برند، نشان تجاری است. برند مجموعه گره‌های ذهنی یا تداعیات کارکردی، احساسی، عقلی و مزیت‌هایی است که ذهن بازار هدف را اشغال نموده‌است. تداعی معانی پیوند دادن تصاویر و نشانه‌ها با برند یا مزایا و فواید یک برند است. این مزایا یا فواید برند است که مبنای تصمیم گیری برای خرید آن واقع خواهد شد.

برند، به انگلیسی: (Brand) همان چیزی است که مخاطب با دیدن، شنیدن، حس کردن و یا هرگونه ارتباطی با آن بصورت مفهومی، دیداری یا لفظی صفات و ویژگی‌های خود را در ذهن و قلب مخاطب تداعی می‌کند.

برند شامل همه احساسات، ویژگی‌ها و مفاهیمی است که به یک نام گره خورده است؛ برند، برداشت افراد از یک نام است.

در فارسی واژهٔ مارک یا برند معمولاً برای اشاره به محصول یا خدمتی به‌کار می‌رود که ارزش اعتباری و اجتماعی بالایی داشته باشد. به بیان دیگر «برند» دارای ماهیت اجتماعی است و برندهای قدرت‌مند آن‌هایی هستند که افراد نسبت به آن‌ها حس مالکیت دارند و برای مثال می‌گویند: «این مارک، اسم مارک دلخواه من است». نمانام‌های برتر می‌توانند هیجان و عواطف مصرف‌کنندگان خود را برانگیزند و مشتریان نیز به این نام‌ها اعتماد داشته و از آنها انتظار خلق ایده‌های برتر و نوآوری در محصولاتشان را دارند.

در این راستا موضوع وفاداری به برند از مهمترین موضوعات موردتوجه شرکت‌ها می‌باشد و شرکت‌ها همواره به دنبال راه‌هایی برای کسب و جلب وفاداری مشتریان می‌باشند. یکی از مهمترین معیارهای وفاداری به برند، عامل یادآوری و بازآوری برند با گروه کالایی خاص می‌باشد که زمینه را برای خریدهای مجدد مشتریان فراهم می‌آورد.

الف – برند جمعی:

برند هایی هستند که به یک جماعت قانونی تعلق دارند و دسته و گروه خاصی را که به تولید آن کالا یا خدمت می پردازند معرفی می کنند مانند: اتحادیه شالیکاران شمال

ب- برند های تضمینی:

برند هایی هستند که ممکن است توسط هر کس که بتواند کالا وخدمات خود را با استاندارد تعیین شده وفق دهد، مورد استفاده قرار می گیرند. مانند ایزو ها

انواع ثبت برند

به طور کلی ثبت برند های تجاری را به ثبت برند در ایران و ثبت برند بین المللی (مادرید) تقسیم میکنند.

ثبت برند در ایران:

ثبت برند در ایران شامل ثبت برند فارسی و ثبت برند لاتین میشود.

تذکر: برند فارسی برندیست که الزاما در یکی از فرهنگ ها معتبر فارسی (نظیر فرهنگ دهخدا) موجود باشد. در غیر این صورت برندی که معنای لاتین داشته باشد ولی به صورت فارسی به نگارش درآید هم جز برند لاتین محسوب می شود.

تذکر: ثبت برند لاتین در ابتدا نیازمند اخذ کارت بازرگانی می باشد.

اخذ گواهینامه نام تجاری یا همان «برند» یک سند معتبر با مزایای مختلف برای کسی است که آن را از اداره کل مالکیت صنعتی دریافت می کند.

ثبت برند در تمامی رشته های مشاغل مختلف با کالاهای متفاوت در زمینه های بازرگانی، تولیدی، فروشگاهی و خدمات قابل اخذ می باشد که می تواند به طور مستقیم بر روی کالای قابل عرضه اعتبار بخشی کند و انحصار و حمایت دولت را در پشتیبانی از صاحب برند را به همراه دارد.

در صورت ثبت نام تجاری در صنف خود می توانید انحصار را در اختیار خود گرفته و اجازه استفاده و کپی برداری را از رقبای خود بگیرید. ثبت برند یکی از خدماتی است که مرکز مشاوره «کارا» ارائه می نماید.

وقتی برندها دارای ارزش مالی می شوند که نکات مختلفی روی آنها انجام شود. مثلا نوع انتخاب اسم برای هر صنف متفاوت می باشد و یا فارسی و یا لاتین بودن آن، و یا نوع کالاهایی که برای آن انتخاب می شود و رعایت اصول قانونی جاری کشور در امور ثبت آن (که بهتر است با کارشناسی مربوطه مذاکره شود) و یا نوع تبلیغات و به بازار عرضه کردن آن.

در حقوق مرتبط با مالکیت صنعتی شرط استفاده از این دسته حقوق منوط به ثبتآن در مرجع متولی ثبت است و درصورتیکه اظهارنامه علامت به مرجع ثبت تسلیمنشود حقوقی ایجاد نمی شود و ثبت علامت مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است.

از چه کلماتی می‌توان برای انتخاب اسم شرکت استفاده کرد؟

کلماتی که در اسم شرکتها استفاده می‌شوند باید فارسی باشد. ملاک فارسی بودن کلمات اسم شرکت هم این است که در یکی از فرهنگ‌های دهخدا، معین، عمید،… وجود داشته باشد و به عنوان کلمه فارسی به آن اشاره شده باشد. نکته دیگری که در انتخاب اسم شرکت باید به آن توجه کرد این است که هرچند استفاده از اسامی شهرها، رنگ‌ها و اعداد در اسم شرکت مانعی ندارد اما این کلمات جزء اسم شرکت شمرده نمی‌شوند و اسم شرکت باید غیر از این کلمات شامل سه کلمه باشد. مثلاً “پویا ابتکار تهران“ نمی‌تواند به عنوان اسم شرکت انتخاب شود چون اسم شرکت باید غیر از کلمه تهران شامل سه کلمه دیگر باشد. مثلاً “پویا ابتکار برتر تهران“.

مدارک لازم جهت تقاضای ثبت علامت تجاری

1- تکمیل دونسخه اظهارنامه علامت؛

2- مدارک مثبت هویت متقاضی؛

الف) اشخاص حقیقی: کپی شناسنامه و کپی کارت ملی

ب) اشخاص حقوقی: آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء

3- مدارک نماینده قانونی: درصورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی (وکیل، دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و …) به عمل آید مدارک آن ضمیمه گردد.

4- 10 نمونه گرافیکی یا کپی یا تصویر از علامت درخواستی حداکثر درابعاد 10×10 سانتی متر

5- درصورت سه بعدی بودن بودن علامت ارائه علامت به صورت نمونه گرافیکی یا تصویر دوبعدی به نحوی که از شش زاویه متفاوت تهیه و درمجموع یک نمونه واحد را تشکیل دهند.

6- ارائه مدارک دال بر فعالیت در رشته مربوط به عنوان مثال جواز اعلامیه تأسیس از صنایع یا پروانه بهره برداری صنایع یا پروانه ساخت وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی یا پروانه کسب و …

7- استفاده از حق تقدم: درصورتی که متقاضی یا متقاضیان ثبت بخواهند به استناد تقاضای ثبت یا ثبت خارج ازکشوراز مزایای حق تقدم (حداکثر 6 ماه) استفاده نمایند می بایست مدارک مربوط به حق تقدم را همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم کنند.

8- نسخه ای ازضوابط و شرایط استفاده ازعلامت جمعی و تاییدیه مقام صلاحیت دار

9- رسید مربوط به پرداخت هزینه های قانونی

طــبقه‌بندی بین‌المللی علائم صنعتی و تجاری

طبقه 1 – مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع، علوم، عکاسی و همچنین کشاورزی، باغبانی و جنگلبانی؛ رزین‌های مصنوعی پردازش نشده؛ پلاستیک‌های پردازش نشده؛ کودهای گیاه؛ ترکیبات اطفاء حریق؛ مواد آبکاری و جوشکاری فلزات؛ مواد شیمیایی برای نگهداری مواد غذایی؛ مواد دباغی؛ چسب‌های صنعتی.

طبقه 2 – رنگ، روغن؛ جلا؛ لاک؛ موادضدرنگ زدگی و جلوگیری کننده از فاسد شدن چوب؛ مواد رنگی؛ مواد تثبیت رنگ، رزین یا صمغ‌های خام طبیعی؛ فلزات به صورت پودر یا ورق برای نقاشان ساختمان، چاپگرها و هنرمندان.

طبقه 3 – ترکیبات سفیدکننده و سایر مواد مخصوص شستشوی لباس؛ مواد مخصوص تمیز کردن، براق کردن، لکه‌گیری و سائیدن؛ صابون؛ عطریات، روغن‌های اسانس، مواد آرایشی؛ لوسیون‌های مو؛ گرد و خمیر دندان.

طبقه 4 – روغن‌ها و گریس‌های صنعتی؛ روان‌کننده‌ها، ترکیبات گردگیری، مرطوب کردن و جذب رطوبت؛ انواع سوخت (شامل سوخت موتور) و مواد روشنایی؛ انواع شمع و فتیله چراغ.

طبقه 5 – مواد داروئی و بیطاری؛ مواد بهداشتی برای مصارف پزشکی؛ مواد رژیمی برای مصارف پزشکی، غذای کودکان؛ انواع گچ شکسته‌بندی، لوازم زخم‌بندی؛ مواد پرکردن دندان، موم د ندانسازی؛ ضدعفونی کننده‌ها؛ مواد نابودکننده حشرات موذی؛ قارچ کش، مواد دفع نباتات هرزه.

طبقه 6 – فلزات عادی و آلیاژهای آن‌ها؛ مواد ساختمانی فلزی؛ ساختمان‌های فلزی قابل حمل؛ مواد فلزی خطوط راه‌آهن؛ کابل و سیم‌های غیربرقی از جنس فلزات عادی؛ آهن‌آلات، اقلام کوچک فلزی؛ لوله و مجراهای فلزی؛ گاوصندوق؛ اجناس ساخته شده از فلزات عادی که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ سنگ‌های معدنی فلزات.

طبقه 7 – انواع ماشین و ماشین‌های افزار؛ انواع موتور (به استثناء موتور وسائط نقلیه زمینی)؛ قفل و بست حلقه‌های اتصال قطعات ماشین‌ها و قطعات انتقال قوه (به غیر از اتصالات و اجراء انتقال قوه وسائط نقلیه زمینی)؛ لوازم و ابزار کشاورزی (به استثنای ابزارهای دستی)؛ ماشین جوجه کشی.

طبقه 8 – انواع ابزار و لوازم دستی (که با دست کار می‌کنند)؛ سرویس کارد و قاشق و چنگال، سلاح کمری، تیغ.

طبقه 9 – اسباب و آلات علمی، دریانوردی، مساحی، عکاسی، سینمایی، بصری، وزن کردن، اندازه‌گیری، علامت دادن، کنترل و مراقبت (نظارت)، نجات و آموزش؛ اسباب و لوازم هدایت، قطع و وصل، تبدیل، ذخیره‌سازی، تنظیم یا کنترل جریان برق؛ آلات و اسباب ضبط، انتقال یا تکثیر صوت یا تصویر؛ اسباب ذخیره اطلاعات مغناطیسی، دیسک‌های قابل ضبط؛ ماشین‌های فروش خودکار و مکانیسم دستگاه‌هایی که به سکه کار می‌کنند؛ صندوق‌های ثبت مبلغ دریافتی، ماشین‌های حساب، تجهیزات داده‌پردازی و رایانه‌ای؛ دستگاه آتش نشانی.

طبقه 10 – آلات و ابزار جراحی، پزشکی، دندانسازی و بیطاری، اندام‌های مصنوعی، دندان و چشم‌مصنوعی؛ اقلام ارتوپدی؛ مواد بخیه زنی.

طبقه 11 – دستگاه‌های روشنایی، حرارتی، مواد بخار، طبخ، خنک کردن، تهویه، تأمین آب بهداشتی.

طبقه 12 – وسائط نقلیه، دستگاه‌های حمل و نقل زمینی، دریایی یا هوایی.

طبقه 13 – اسلحه گرم؛ مهمات و انواع پرتابه (از قبیل موشک، خمپاره و غیره)؛ مواد منفجره؛ مواد وسایل آتشبازی.

طبقه 14 – فلزات گرانبها و آلیاژهای آن‌ها و کالاهایی که با فلزات گرانبها ساخته شده یا با آن‌ها روکش شده‌اند و در سایر طبقات ذکر نشده‌اند؛ جواهرات، سنگ‌های گرانبها؛ اسباب و لوازم ساعت‌سازی و زمان سنجی.

طبقه 15 – آلات موسیقی.

طبقه 16 – کاغذ، مقوا و کالاهای ساخته شده از آن‌ها که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ مطالب چاپ شده، مواد صحافی؛ عکس؛ نوشت‌افزار؛ چسب برای مصارف تحریری یا خانگی؛ لوازم نقاشی؛ قلم مو نقاشی؛ ماشین تحریر و لوازم ملزومات دفتری (به استثنای مبلمان) مواد آموزشی و تدریس (به استثنای دستگاه‌ها)؛ مواد پلاستیکی برای بسته‌بندی (که در سایر طبقات ذکر نشده‌اند)؛ حروف و کلیشه چاپ.

طبقه 17 – لاستیک، کائوچو، صمغ، آزبست (پنبه نسوز)، میکا (سنگ طلق) و کالاهای ساخته شده از این مواد که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ پلاستیک دارای شکل و قالب خاص برای استفاده در تولید سایر کالاها؛ مواد بسته‌بندی، درپوش‌گذاری، انسداد و عایق‌بندی؛ لوله‌های قابل ارتجاع غیرفلزی.

طبقه 18 – چرم و چرم مصنوعی و کالاهای ساخته شده از آن‌ها که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ پوست حیوانات؛ چمدان، کیسه و کیف‌های مسافرتی؛ چتر، چتر آفتابگیر و عصا؛ شلاق، یراق و زین و برگ.

طبقه 19 – مواد و مصالح ساختمانی (غیرفلزی)؛ لوله‌های غیرفلزی سخت و غیرقابل انعطاف برای استفاده در ساختمان؛ آسفالت، قیر و قطران؛ ساختمان‌های متحرک غیرفلزی؛ بناهای یادبود غیرفلزی.

طبقه 20 – مبلمان و اثاثیه، آیینه، قاب عکس؛ کالاهای ساخته شده از چوب، چوب پنبه، نی، حصیر، شاخ، استخوان، عاج، استخوان آرواره نهنگ، صدف، کهربا، صدف مروارید، کف دریا و بدل کلیه این مواد یا ساخته شده از پلاستیک (که در سایر طبقات ذکر نشده‌اند).

طبقه 21 – ظروف خانگی یا لوازم آشپزخانه (که از فلزات قیمتی ساخته یا روکش نشده‌اند)؛ شانه و ابر و اسفنج؛ انواع برس قلم مو (به استثنای قلم موهای نقاشی)؛ مواد ساخت برس؛ لوازم نظافت و تمیزکاری؛ سیم ظرفشویی؛ شیشه کار شده یا نیمه کار شده (به استثنای شیشه مورد استفاده درساختمان‌ها) شیشه آلات، اشیاء ساخته شده از چینی و سفال که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند.

طبقه 22 – طناب، رسیمان، تور، چادر، سایبان، برزنت (تارپولین)، بادبان و شراع، کیسه و گونی که در طبقات دیگر ذکر نشده است؛ مواد لایی و لایه‌گذاری و پوشال (به استثنای لاستیک و پلاستیک)؛ مواد خام لیفی برای نساجی.

طبقه 23 – انواع نخ و رشته برای مصارف پارچه بافی و نساجی.

طبقه 24 – محصولات نساجی و پارچه‌ای که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ انواع روتختی و رومیزی.

طبقه 25 – انواع لباس و پوشاک، پاپوش و پوشش سر.

طبقه 26 – انواع توری و قلابدوزی، روبان، بند (نوار) حاشیه و قیطان؛ دکمه، قزن قفلی، سنجاق و سوزن ته‌گرد؛ گل‌های مصنوعی.

طبقه 27 – انواع فرش، قالیچه، حصیر و زیرانداز، لینولیوم و سایر کف پوش‌ها، آویزهای دیواری (غیرپارچه‌ای).

طبقه 28 – انواع بازی و اسباب بازی؛ لوازم ورزشی و ژیمناستیک که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ تزئینات درخت کریسمس.

طبقه 29 – گوشت، گوشت ماهی، گوشت طیور و شکار؛ عصاره گوشت؛ سزیجات و میوه‌جات به صورت کنسرو، خشک شده و پخته شده؛ انواع ژله، مربا و کمپوت؛ تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی؛ روغن‌ها و چربی‌های خوراکی.

طبقه 30 – قهوه، چای، کاکائو، شکر، برنج، نشاسته کاسار یا مانیوک (تاپیوکا)، نشاسته نخل خرما (ساگو)، بدل قهوه؛ آرد و فراورده‌های تهیه شده از غلات، نان، نان شیرینی، شیرینی‌جات، شیرینی یخی؛ عسل، ملاس یا شیره قند؛ مایه خمیر، گرد مخصوص شیرینی‌پزی یا پخت نان؛ نمک، خردل؛ سرکه، انواع سس (چاشنی) ادویه جات، یخ.

طبقه 31 – محصولات کشاورزی، باغداری و جنگلبانی و دانه‌هایی که در طبقات دیگر ذکر نشده‌اند؛ حیوانات زنده؛ میوه و سبزیجات تازه؛ بذر؛ گیاهان و گل‌های طبیعی؛ غذای حیوانات؛ مالت (جو سبز خشک شده).

طبقه 32 – ماءالشعیر؛ آب‌های معدنی وگازدار و سایر نوشیدی‌های غیرالکلی؛ آبمیوه و شربت‌های میوه‌ای؛ شربت و ترکیبات مخصوص ساخت نوشابه.

طبقه 33 – …

طبقه 34 – تنباکو، لوازم تدخین؛ کبریت.

خدمات:

طبقه 35 – تبلیغات؛ مدیریت تجاری؛ امور اداری تجارت؛ کارهای دفتری و اداری.

طبقه 36 – بیمه؛ امور مالی؛ امور پولی؛ امور مربو به معاملات املاک و مستغلات.

طبقه 37 – ساختمان‌سازی؛ تعمیر و بازسازی؛ خدمات نصب.

طبقه 38 – مخابرات از راه دور.

طبقه 39 – حمل و نقل؛ بسته‌بندی و نگهداری کالاها؛ تهیه مقدمات و ترتیب دادن مسافرت‌ها.

طبقه 40 – بهسازی و عمل‌آوری مواد.

طبقه 41 – آموزش و پروش؛ دوره‌های کارآموزی وتعلیمی؛ تفریح و سرگرمی؛ فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی.

طبقه 42 – خدمات علمی و فناوری و تحقیق و پژوهش و طراحی در این زمینه؛ خدمات تجزیه و تحلیل و تحقیقات صنعتی؛ طراحی و توسعه نرم‌افزار و سخت افزارهای رایانه‌ای.

طبقه 43 – خدمات عرضه اغذیه و نوشابه؛ تأمین مسکن و محل اقامت موقت.

طبقه 44 – خدمات پزشکی؛ خدمات بیطاری؛ مراقبت‌های بهداشتی؛ و زیبایی برای انسان‌ها یاحیوانات؛ خدمات کشاورزی، باغداری و جنگلداری.

طبقه 45 – خدمات شخصی یا اجتماعی که توسط دیگران برای رفع نیازهای افراد ارائه می‌شوند؛ خدمات امنیتی برای محافظت از افراد، اموال و دارایی‌ها؛ خدمات حقوقی..

با نگرشی بر تاریخچه کنوانسیون پاریس در خصوص حمایت از مالکیت صنعتی در می یابیم که به منظور حمایت از علائم تجارتی در سطح بین المللی بموجب کنوانسیون مزبور صاحب علامت (شخص حقیقی یا حقوقی) میبایست بطور جداگانه تعدادی تقاضانامه را در ادارات کشورهای مختلف عضو به زبانهای گوناگون با پرداخت هزینه های متفاوت و صرف زمان طولانی، تودیع نماید.

به همین منظور جهت تسهیل روند ثبت بین المللی و تحصیل حقوق ناشی از آن تعدادی از کشورهای عضوکنوانسیون پاریس اتحادیه بین المللی را جهت حمایت از مالکیت صنعتی در راستای کنوانسیون مزبور تشکیل داده و درآن سیستم مادرید را بعنوان دستورالعمل ثبت بین المللی علائم تجارتی تصویب نمودند.

این سیستم شامل دو معاهده: موافقتنامه مادرید مورخ 1891 و پروتکل مرتبط با آن مصوب 1989 و همچنین آئین نامه مشترک می باشد. سیستم مادرید درحال حاضر دارای 85 عضو متشکل از کشورها و دفاتر منطقه ای میباشد.

لازم به توضیح است که درخواست ثبت بین المللی صرفا از طریق دفاتر مالکیت صنعتی کشورهای عضو سیستم مادرید امکان پذیر بوده و منوط به ثبت در کشور مبداء می باشد.

مزایای استفاده سیستم ثبت برند بین المللی (ثبت مادرید)

بموجب مقررات ثبت بین المللی علائم تجاری (سیستم مادرید)، علامت با توجه به قوانین داخلی هرکشور مورد بررسی قرارمیگیرد وسپس وارد طریق بین المللی خود میشود یعنی ثبت بین المللی علائم تجاری درمرحله اول با ثبت ملی دراداره کشور مبداء صورت می گیرد وسپس بصورت اتوماتیک با تعیین کشورهای مورد نظردرسطح بین المللی انجام میشود امتیازاین سیستم اینست که متقاضی با تسلیم یک اظهارنامه بین المللی از طریق اداره مالکیت صنعتی به وایپو میتواند درصورت تمایل در 85 کشورعضو موافقتنامه و پروتکل مادرید یا تعدادی ازآنها بسته به انتخاب خود حمایت ازعلامت تجاری خود را درخواست وکسب نماید.

بنابراین مزیت استفاده از آن در ساده، ارزان و موثربودن آن میباشد یعنی تنها بوسیله یک تقاضانامه بین المللی واحد به یک زبان (فرانسه، انگلیسی یا اسپانیولی) و پرداخت یک تعرفه به فرانک سوئیس، تحصیل و تامین حمایت ازعلائم تجارتی یا خدماتی درکشورهای تعیین شده در فرم درخواست میسرمیگردد. همچنین درصورتیکه هرگونه تغییری درعلامت ثبت مبداء ازطرف دارنده آن صورت گیرد ازقبیل تغییرنام، آدرس، مالکیت، تمدید وغیره میتوان با تکمیل فرمهای مربوطه و پرداخت هزینه ای اندک تغییرات مزبور را درسطح بین المللی اعمال نمود.

دیگراینکه اداره مبدا نیز از انجام طبقه بندی کالاها وخدمات و انتشارعلائم درروزنامه رسمی کشورمتبوع خویش بی نیازاست. درواقع ثبت بین المللی مجموعه ای ازثبتهای ملی طبق مقررات داخلی هرکشورتعیین شده، میباشد.